Met een vlucht later op de dag was er nog alle tijd om te ontspannen en rond te lopen in Santa Maria en op het strand. De fotocamera was mee om alles nog een laatste keer vast te leggen. Verder valt hier uiteraard geen uitgebreid verslag van te maken. Het was nog een dagje lekker vertoeven in de zon en de terugreis naar Nederland ging voorspoedig en naar wens. De trip naar het bijzondere Sal was helemaal geslaagd, een aanrader om een keer in een andere omgeving een week te ontspannen.

Zelf ben ik geen liefhebber van duiken, maar mijn vriendin wel. Er valt dus voor mij niet veel te zeggen over de duiken die deze dag zijn gemaakt, maar de gemaakte foto's wil uiteraard met alle liefde delen. Voor mij zelf vandaag dus een extra dagje lekker ontspannen in het appartement en op een ligbed langs het zwembad.

Shark Bay, dat klinkt toch wel spannend. Deze baai ligt ten oosten van de hoofdstad Espargos, iets ten zuiden van Pedra de Lume (de zoutvlakte in de krater). De baai staat, hoe anders, bekend om de aanwezige haaien. De citroenhaaien die er leven kunnen meer dan drie meter lang worden, dus in het diepe water van de baai kan het nog best gevaarlijk zijn (al staan deze haaien er niet om bekend dat ze zomaar mensen aanvallen). Het ondiepe water van de baai vormt echter een kraamkamer voor jonge citroenhaaien. Hier kunnen deze jonge haaien veilig opgroeien totdat te groot genoeg zijn om de diepere wateren op te zoeken. Citroenhaaien zijn totaal niet bang voor mensen, dus het is mogelijk om in het ondiepe water rond te lopen terwijl de jonge haaien (toch nog wel een kleine meter lang) om je heen zwemmen.

Vandaag dus de (zeer toeristische) trip die kant op gemaakt. Met een transfer werden we richting het strand langs de baai gebracht. Op het strand en de bodem van de baai liggen de nodige scherpe stenen en schelpen, dus goede waterschoenen zijn wel nodig. Mocht je die niet zelf hebben, dan staan er genoeg kraampjes langs het strand die ze verhuren. Met de waterschoenen stap je voorzichtig over het strand en in de zee, totdat je tot ongeveer kniehoogte in het water staat. Vervolgens is het afwachten. Tenzij je natuurlijk tegen de regels in gaat voeren, dan wordt je omringd door de haaien. Helaas gebeurde dat ook terwijl wij er waren, waardoor er voor ons op de plek waar wij waren niets meer te zien was. Uiteindelijk begeef je dan toch maar iets meer in die richting, om toch ook nog wat te zien. Dat geeft een dubbel gevoel: aan de ene kant wil je niet dat er gevoerd wordt, maar uiteindelijk maak je er toch weer (noodzakelijkerwijs) indirect gebruik van. Het geeft ook weer de nadelen van massatoerisme aan. Uiteindelijk is de beleving van de citroenhaaien om je heen wel erg indrukwekkend. Ze zwemmen zelfs zonder aarzelen tussen je benen door. En een onderwatercamera deert ze ook totaal niet. Voor de toekomst alleen hopen dat er niet meer gevoerd wordt. Dan maar iets minder haaien zien, een enkele haai zien zou ook al prachtig zijn. 

Met een busje en een boot: Sal was de afgelopen dagen al redelijk ontdekt. Vandaag was het tijd om het eiland op een andere manier nog net iets verder te verkennen: op de fiets. Gelukkig wel een elektrische fatbike, want eenmaal van de gebaande paden af bestaat eigenlijk het hele eiland alleen maar uit mul zand. Daar is met een gewone fiets niet met fatsoen doorheen te komen, maar met hele brede banden en de hulp van (elektrische) ondersteuning bleek het goed te doen. De start van de fietstocht, die zich zou richten op het zuiden van Sal, was van vlakbij de haven van Santa Maria, dus ook nu was er weer geen transfer nodig. Gewoon vanaf het hotel lekker over het strand een wandeling van ongeveer tien minuten en het fietsverhuurpunt was bereikt. De fietsen stonden al klaar. Even stuur en zadel in hoogte afstellen en lekker op pad. Onder begeleiding van een gids eerst een paar stops in Santa Maria, leuk om ook wat te horen over het dorpje waar we tijdens deze vakantie verblijven. Zelfs direct voor ons hotel werd nog even gestopt voor een uitleg over het plein aan de overkant van de straat.

Na de stop voor ons hotel reden we aan de oostelijke kant Santa Maria uit. We bleven op een weg parallel aan de kust, met een mooie fotostop op een strand dat volledig was bezaaid met schelpen (Shell Cemetery Beach). Na dit strand hield de weg op, dus dat werd een standje hoger op de fatbike en lekker doortrappen. Een minuutje of tien later kwamen we aan bij het Reserva Natural de Costa da Fragata, een natuurgebied dat zich voornamelijk onder water bevindt. Het bestaat uit een ruige kust met rotsen waar de golven flink op stukslaan. Op het landdeel van het gebied kunnen veel vogels worden gespot. Helaas vandaag niet, schijnbaar was het weer toch niet ideaal daarvoor. Verder langs de kust kwamen we weer langs een plek waar we die week al eerder waren geweest: Kite Beach. Qua kitesurfers was het iets drukker dan eerder die week, maar het was duidelijk niet het hoogseizoen. Maar alleen al vanwege het uitzicht is het een aanrader om langs te gaan.

De fietstocht werd landinwaarts vervolgd richting een aantal zoutwinningen ten noorden van Santa Maria. Deze winningen zijn kleinschaliger dan de zoutwinning in de krater op het noorden van het eiland, maar ook hier werd nog meer dan genoeg gewonnen voor de zoutvoorziening op het eiland (en de export). Vervolgens kwamen we via de noordkant Santa Maria weer binnen. Een totaal niet-toeristisch deel van het dorp, leuk om te zien hoe de lokale mensen hier leven. Een bezoek aan de lokale markt was vervolgens een leuke onderbreking. Vervolgens nog een doorsteek naar de stranden aan de westkust, tussen de grote hotelcomplexen door. Duidelijk dat de stranden aan deze kant van het eiland geschikter zijn voor strandgasten. Blauwe wateren, wit zand en niet al te hoge golven. De strandbedjes lonkten, maar er moest nog een stuk gefietst worden. Via de westkust zakten we weer af richting Santa Maria, de fietstocht over de zuidkant van het eiland zat er op. Een leuke trip van een halve dag, die aan te raden is voor mensen die kunnen fietsen en die wel een redelijke conditie hebben. Wij bleken als Hollanders duidelijk in het voordeel in deze internationale groep.

Lekker niets doen, maar toch genoeg van de omgeving zien? Dan is een boottochtje de ideale activiteit. Vanuit Santa Maria, een vissersplaats, zijn er genoeg organisaties die boottochten organiseren. Zelf waren we de dag er voor naar de haven gelopen om daar ergens een trip te boeken. De keuze viel op een tocht van een halve dag op een catamaran. In de ochtend moesten we ons melden bij de grote pier, voor ons een wandelingetje over het strand van een minuutje of 10. Vanaf daar was een pendeldienst met een klein bootje opgezet richting de catamaran, die ongeveer 150 meter verderop in wat meer open water lag. Op de pier werden al reddingsvesten uitgedeeld, instappen zonder was verboden. Netjes geregeld dus. 

Na een paar keer pendelen met het kleine bootje was iedereen aan boord en kon het anker worden gelicht. Op de catamaran konden de reddingsvesten uit en kon iedereen een plekje vinden ergens op de boot. Een plek voorop bleek favoriet, het zicht op de omgeving was van daar ook het best. De zeilen werden gehesen, er werd koers gezet in westelijke richting. De golfslag viel vandaag redelijk mee, het werd dus een best ontspannen tochtje. De bootsmannen waren redelijk in de weer om het zeilen te regelen, voor de reizigers was het een kwestie van ontspannen. Hapjes en drankjes waren geregeld, helemaal prima. Tijdens de tocht nog een paar stops om te zwemmen en snorkelen. Vooral de laatste stop was bijzonder, omdat onder water een oud beeld rechtop op de bodem stond. Inmiddels volledig begroeid, leuk om te zien. 

Na de laatste stop ging de catamaran weer een stuk voor kust voor anker. Met hetzelfde kleine bootje werden we weer teruggependeld naar de grote pier. De wind was inmiddels aangewakkerd (in de middag trekt de wind hier vaak aan, advies is dus om in de ochtenden te gaan varen), dus het uitstappen op de pier werd wat spannender. Gelukkig ging het voor iedereen goed, ook een kwestie van elkaar helpen. Het was een leuke, ontspannen ochtend. Een ideale activiteit tijdens een vakantie om te relaxen.

Op de derde dag van de vakantie op Sal stond een volle dagtrip over het eiland op het programma. Met een kleine groep, een gids en een chauffeur werden in een klein busje meerdere plekken op het eiland bezocht. De eerste stop was nog dicht bij Santa Maria. Aan de zuidoostkant van het eiland ligt het bij kitesurfers zeer bekende en gewilde Kite Beach. Het was nog relatief vroeg op de dag, maar de eerste kitesurfers trotseerden al de toch best hoge golven. Sal staat al bekend om de eeuwige wind die er rondwaait, maar bij dit strand is vooral de windrichting gunstig ten opzichte van de golven. Na een korte wandeling over het strand werd het eiland overgestoken richting Murdeira Bay aan de westkust. Het is voor ons nog steeds niet duidelijk waarom deze plek nu zo speciaal is, maar we hebben uit kunnen kijken over de rotsige kustlijn, waar golven flink op stuksloegen. Verder schijnt het een beschermd natuurreservaat te zijn, maar dan vooral het onderwaterdeel voor de kust.

Verder naar het noorden ligt langs de westkust het dorpje Palmeira. Het staat bekend om de kleurrijke gebouwen met fraaie muurschilderingen en om de palmbomen die er groeien. Nog verder op weg naar het noorden werd nog even gestopt bij Terra Boa om een heel duidelijke fata morgana te zien. Het blijft toch bijzonder om te zien, wetend dat je zintuigen je in de maling nemen. Weer nog wat noordelijker (inmiddels bijna bij de noordpunt van het eiland) langs de westkust ligt de lagune van Buracona, met de grot met het blauwe oog. Leuk om te zien, maar nog indrukwekkender was de golfslag in de lagune. Veel toeristen lieten zich binnen de lagune 'meespoelen' met de golven. De kracht van het water werd zo wel heel duidelijk zichtbaar.

Na een lunch in Espargos (de hoofdstad van het eiland) werd het eiland weer overgestoken naar de oostkant. Daar ligt midden in een oude vulkanische krater de zoutvlakte Pedra de Lume. De bodem van deze krater ligt lager dan de zeewaterspiegel, waardoor heel makkelijk zout water de krater in kan worden gelaten. Na verdamping van het water kan vervolgens het zout worden gewonnen. Vooral de ligging in de krater maakt dat de zoutvlakte en haar omgeving echt prachtig zijn. Vanaf de rand van de krater is er een weids uitzicht op de hele omgeving. Na het bezoek aan Pedra de Lume was het tijd om langzamerhand terug richting Santa Maria te gaan. Er restte nog een korte stop bij de botanische tuinen van Viveiros en ter afsluiting van de dagtocht werd er nog met een cocktail geproost bij een strandclub aan de zuidwestkust. Een geslaagde trip, binnen een dag waren alle hoogtepunten van het eiland bezocht.

Begin juni was het zover: lekker een week naar het eiland Sal in Kaapverdië. De heenvlucht was een redelijke omslachtige, omdat de vliegmaatschappij Sal aandeed in een zogenaamde driehoeksvlucht. Op deze manier combineren ze twee vakantiebestemmingen, waarbij ze (door de optelsom van reizigers naar twee bestemmingen) toch regelmatig en goedgevuld kunnen vliegen. De bestemming Sal werd gecombineerd met Banjul (Gambia) op het vasteland van Afrika. Dit betekende op de heenweg dus een tussenlanding. Wij bleven daarbij aan boord, andere reizigers verlieten het vliegtuig en andere stapten in om aan het einde van de vakantie weer naar huis te gaan. Door de tussenlanding was er dus sprake van best wat extra reistijd, maar gelukkig was daar terug naar Nederland geen sprake van.

Net voor de landing vlogen we over het eiland Sal en het was van bovenaf direct duidelijk waarom het eiland deze naam (Sal betekent 'zout') heeft gekregen. Op meerdere plaatsen in het landschap waren zoutwinplaatsen te zien, die wit uitstaken ten opzichte van het landschap. Verder is het eiland relatief vlak (op enkele vulkanische bergen na) en groeit er nauwelijks iets. Behalve bij de hotels, waar bomen en struiken zijn geplant, groeien er alleen wat struiken en grassen. Om het eiland heen prachtige blauwe wateren van de Atlantische Oceaan. Het beloofde van bovenaf al een mooie, bijzondere vakantie te gaan worden. Een paar minuten later landden we centraal op het eiland op de internationale luchthaven, vlak bij Espargos, de hoofdstad van het eiland.

De vakantie was lekker lui geboekt als pakketreis (vlucht, transfers en hotel), dus op het vliegveld stonden al gidsen en touringcars te wachten om ons (en vele anderen) naar het hotel te brengen. Wij hadden gekozen voor het hotel Porto Antigo, dat is gelegen aan de rand van het centrum van het plaatsje Santa Maria, op de zuidpunt van het eiland. In Santa Maria liggen de wat oudere, kleinschaligere hotels, aan de zuidwestkant van het eiland zijn en worden gloednieuwe luxe reuze complexen (onder andere voor Tui) uit de grond gestampt voor het massatoerisme. Dat trekt ons toch minder, dus Santa Maria leek (ook achteraf bezien) de beste optie. Helaas lag hotel Porto Antigo vanaf het vliegveld bezien op het uiterste einde van de route, eerst moesten alle all-inclusive toeristen nog worden gedumpt op de vijf sterren hotels aan de zuidwestkust. Anderhalf uur later werden we vanuit een inmiddels lege bus afgezet bij ons hotel.