Soms laat het geheugen de mens wel eens in de steek. Tijdens de vakantie is geen verslag bijgehouden, dus alles moet nu (begin 2024) uit het geheugen worden opgevist. Dat ging bij het schrijven van dit verslag best goed, maar uitgerekend van de laatste dag van de vakantie kan niet worden achterhaald waar we die dag zijn geweest. Ergens in het binnenland hadden we een mooie wandelroute gevonden. Deze hebben we met alle plezier gelopen, het was ook een prachtige omgeving (zie de foto's). Maar waar? Dat blijft vooralsnog een groot raadsel. Helaas dus verder ook geen verslag van deze dag.

Na de wandeldag zat de vakantie er dus op. Nog wel een laatste diner in Votsalakia en een laatste nacht in de heerlijke villa. De volgende ochtend op tijd richting de luchthaven en vandaar weer naar Nederland. Een heerlijk weekje ontspannen en genieten van het eiland was weer voorbij. Op naar een volgend avontuur!

Na weer een paar actieve dagen was het weer tijd voor een dag helemaal niets. Toen we een paar dagen geleden terug wandelden van Psili Ammos Beach, zagen we dicht bij Votsalakia bij een onverhard pad een bordje 'Fournaki Beach'. Vandaag eigenlijk geen zin om een half uur heen en een half uur terug te lopen, dus maar een poging gewaagd en hier afgeslagen richting strand. Binnen een paar minuten stonden we op een klein strand. Wel wat grindig, maar verder een heel net strand, ingeklemd tussen de zee en een rotswand. Kijkend 'om de hoek' van het strand is Votsalakia gewoon zichtbaar, maar toch is dit strand afgeschermd. Een soort verborgen parel eigenlijk.

Bij het strand is ook een taverne, die de strandbedjes en parasols ook regelt. Geen extra kosten, zolang je maar af en toe consumpties bij ze bestelt. Dat was geen probleem, met die zonnige warmte is een verfrissend drankje altijd welkom. Ook de lunch daar besteld, het eten was ook helemaal prima. Lekker een boekje lezen, gewoon even de ogen dicht en ook af en toe even het blauwe, koele water in, een ideale stranddag in Griekenland dus. Er waren weinig mensen op dit strand, misschien bij elkaar een stuk of twintig. Waarschijnlijk zullen dat er in het hoogseizoen wel meer zijn, maar hoe dan ook is het een stuk rustiger dan bij Votsalakia zelf en dat op een minuut of tien lopen vanaf de stranden van het dorp. Wij hebben hier in ieder geval een prima stranddag gehad.

Na een dagje 'cultuur' in Pythagoreio was het weer tijd om wat meer voor de mooie landschappen te gaan. De keuze was gevallen op de Potami Watervallen, in het noorden van het eiland. Vooral ook de wandeling door de kloof in de richting van de watervallen stond goed aangeschreven. Daarnaast was ook al bedacht dat een 'groene' kloof veel schaduw zou betekenen. Erg lekker op een warme dag als vandaag. De wandeling bleek helemaal aan de verwachtingen te voldoen. Onderweg loop je door het bos langs stromende beekjes, hoge rotswanden en over houten bruggetjes. Op een gegeven moment leek het pad echter niet verder te gaan, behalve dan dat er een soort van steile trap (wel met leuningen) langs een rotswand omhoog liep. Boven bleek een restaurant te zijn, ideaal om even iets te drinken en na te vragen hoe de watervallen konden worden bereikt. Het eerste deel (het koele drinken) was bevredigend, het tweede deel was een beetje jammer. De watervallen bleken alleen te bereiken door dwars door het ijskoude water te waden en zelfs een stuk te zwemmen. Daar hadden wij bij de voorbereidingen op de dag niet helemaal rekening mee gehouden, dus uiteindelijk geen watervallen gezien. Gelukkig was de wandeling terug ook weer helemaal prima en bleek er in de omgeving ook nog genoeg te zien.

De watervallen van Potami liggen vlak bij de noordkust van Samos en wegrijdend van de parkeerplaats kom je na enkele honderden meters zo ongeveer langs Potami Beach. Dat nodigde dus al snel uit tot een strandwandeling. Potami Beach was echt bedoeld voor strandgangers: voldoende ligbedjes met parasols en enkele horecagelegenheden. In westelijke richting ligt echter het stille Mikro Seitani Beach. Niet bereikbaar per auto, een nog best lange wandeling vanaf Potami Beach is nodig om er te komen. Het eerste stuk nog over smalle wegen, maar al gauw gaat dat over op smalle paadjes door bos en over de rotsachtige kust. Maar eerlijk is eerlijk: het is het zeker waard. Onderweg al mooie uitzichten op de zee, maar het strand is echt heerlijk. Erg rustig, mooi blauw water en heerlijk verscholen tussen de rotsen. Helaas geen zwemkleding mee (want geen plannen vooraf voor zwemmen), maar wel even lekker op het strand gezeten. Na een wandeling terug naar Potami Beach nog even wat verkoelende drankjes. Tijd om een plan te maken voor de rest van de dag.

De bestemming voor de middag was (bedacht op het strand) Vakakis winery. Gelegen in het binnenland van Samos en midden tussen de wijngaarden van de wijnmakerij zelf is iedereen welkom voor een wijnproeverij. Heel veel bijzondere wijnen, waarvan ook een aantal echt heel lekker. Na een check hoeveel flessen wijn mee terug mogen naar Nederland uiteraard ook de nodige flessen aangekocht. Dat wordt nog nagenieten van de vakantie na terugkomst in Nederland. Vervolgens via het binnenland (met wat uitzichtstops en wat stopjes in kleine dorpjes) om uiteraard weer te eindigen in onze villa. Een rustige dag achter de rug, maar toch ook weer lekker wat gezien en gedaan. De ideale combinatie.

Tijd voor een volle dagtrip. Terug naar de luchthaven en zelfs daar voorbij, nog enkele kilometers in oostelijke richting. Daar ligt de havenstad Pythagoreio (ook wel Pythagorion of in het Grieks Πυθαγόρειο). Gezien de naam niet geheel onverwacht de geboorteplaats van Pythagóras. Zijn archeologisch, cultureel en historisch belang is wereldwijd erkend, aangezien de UNESCO het heeft uitgeroepen tot Monument van werelderfgoed. Deze stad staat zo ongeveer bovenaan de lijst van bezienswaardigheden op het eiland Samos, meer nog dan de hoofdstad van het eiland: Samos. Ook nu weer een toeristische route om in Pythagoreio te komen, dwars door de heuvels/bergen. Gelijk ook een mooie gelegenheid om een tussenstop te maken bij Moni Timiou Stavrou. Dit zestiende eeuwse klooster ligt ongeveer acht kilometer van Pythagoreio. Geopend in de ochtend en avond, dus plan een bezoekje zorgvuldig. Helaas is het binnen niet toegestaan om foto's te maken, dus daar kunnen hier ook geen beelden van worden gedeeld. Ook de buitenkant en omgeving is zeer fotogeniek, dus dat maakt alles weer helemaal goed. Vooral de blauwe koepel steekt prachtig af tegen de omgeving, maar vergeet ook de aangelegde tuin niet.

Na de stop bij Moni Timiou Stavrou heuvelafwaarts richting de kust. In Pythagoreio is het door de vele smalle straatjes best lastig rijden en parkeren, maar gelukkig zijn er aan de westkant van het stadje een aantal openbare parkeerplaatsen aangelegd. Van daaruit sta je dan al nagenoeg direct voor de eerste bezienswaardigheid van de stad: de toren van Lykourgos Logothetis. Deze toren dateert uit de zevende eeuw na Christus en maakte onderdeel uit van het kasteel van Pythagoreio. De toren is prima gerestaureerd en biedt vooral een mooi uitzicht over de stad en de zee. Vanaf de toren begon een zoektocht richting de haven, die ons via allerlei steegjes en paadjes onderweg langs allerlei bijzondere bezienswaardigheden leidde. Allereerst leidde een pad aan de achterkant van de toren naar een begraafplaats die hoort bij de Kerk van de Transfiguratie. Niet helemaal duidelijk of een verboden route werd gevolgd, maar na de begraafplaats volgden wat ruïnes die zo wij begrepen restanten zijn van het eerder genoemde kasteel van Pythagoreio. Langs de ruïnes werd in ieder geval weer de openbare weg gevonden. Na wat gezwerf door de straten liepen we ineens de blauwe straat in: alle huizen (en wat erbij hoort) in helder blauw geschilderd. Een bezoek aan dit straatje stond voor later op de planning, maar het kon maar vast worden afgevinkt. Een leuk hoekje van het stadje om te bezoeken en ook lekker dichtbij de haven, dus het is maar een paar minuten om.  

Votsalakia is dan wel een kustplaats, maar een echt fijn strand is er niet. Het strand dat er is, is erg smal en bestaat vooral uit grote kiezels. Het is dan ook niet het ideale strand om op een strandbedje te gaan liggen. Mensen liggen er veelal in de tuinen/terrassen van de restaurants. Aan de oostkant van het dorp is het strand al wel beter, maar wij kozen er voor om juist een strand op te zoeken een eind buiten het dorp. Op een klein half uurtje lopen in westelijke richting (waarschijnlijk iets van 5 minuten met de auto) ligt het strand van Psili Ammos (Paralia Psili Ammas). Heerlijk afgelegen en daarmee ook best rustig. Het strand is hier een stuk breder en ondanks dat er ook nog genoeg kiezels zijn, is het zandiger en dus beter geschikt voor een stranddag. Tip om wel waterschoentjes mee te nemen, dat is wel makkelijker en fijner om het water in te gaan.

Behalve de wandeling heen en terug dus echt een heel relaxte dag. Langs het strand zijn er de nodige restaurants, dus alle voorzieningen waren aanwezig. In het begin was het nog wel een beetje onduidelijk bij welk restaurant de strandbedjes hoorden, maar dat kwam uiteindelijk ook wel goed. Het was een dagje prima vertoeven op het best wel rustige strand. Zo halverwege de middag hadden we er al wel weer genoeg van, tijd om terug te gaan wandelen. Helaas geen wandelpaden, maar lopen aan de rand van de weg. Gelukkig niet heel veel verkeer, maar wel even uitkijken dus. Het strand van Psili Ammos is in ieder geval een aanrader voor iedereen die aan de westkant van Votsalakia verblijft.

Samos is het eiland van Pythagóras. Hij was een van de presocratische filosofen, maar is bij velen toch meer bekend als wiskundige (en dan vooral van de stelling van Pythagoras). Hij werd rond 570 v.Chr. (569) geboren op het eiland Samos, dat toentertijd op het hoogtepunt was van zijn welvaart. Al tijdens zijn jeugd reisde hij met zijn vader veel naar het buitenland en ook als volwassene was hij niet of nauwelijks op Samos te vinden. Toen Pythagóras op 56 jarige terugkwam op Samos, zag hij hoe Polýkrátus het eiland bestuurde. Polýkrátus was vooral bezig met roem voor zichzelf en niet met het wel en wee van de bevolking. Hij bezat een grote vloot waarmee hij zeeroverij pleegde. Pythagóras uitte kritiek op hem en moest vluchten. Volgens de verhalen trok hij zich terug in grotten van het Kérkis-gebergte, in de grot van Sarantaskaliótissa (de grot van veertig treden). Tegenwoordig wordt deze grot vanwege het vermeende verblijf van Pythagóras 'de grot van Pythagóras' genoemd en is het een trekpleister voor toeristen.

De grot ligt ongeveer 3,5 kilometer heuvelopwaarts vanuit de westkant van Votsalakia en laat dat nu net onze verblijfplaats deze vakantie zijn. Lekker dichtbij dus. Er loopt een weg naar de grot, maar deze is smal, steil en voor een deel niet verhard. Niet aan te raden dus met een 'normale' huurauto. Vanuit Leonas Votsalakia ook geen probleem, het plan was toch al om nog een mooie wandeling in de omgeving te maken. De weg naar de grot loopt langs de huisjes, het was dus direct het pad (de weg) heuvelopwaarts volgen. Het is alleen wel van belang om de wandeling in de ochtend te maken, zodat de hitte in de middag kan worden vermeden. De heenweg was erg pittig, het gaat best steil omhoog. De grot ligt op 350 m hoogte, de uitzichten op de omgeving worden daarmee ook steeds mooier. Wel een waarschuwing dat er weinig schaduw te vinden is onderweg, neem dus genoeg water mee, vergeet de zonnebrand niet en doe een petje op. Na een warme, maar pittige wandeling stonden we aan het einde van de weg. Hier was een parkeerplaats met taverne, hier kon iedereen even in de schaduw bijkomen.

De eerste dag van een (buitenlandse) vakantie is er een van veel (en vooral lang) reizen. Nu kan lang worden uitgeweid over de rit naar het vliegveld, het inchecken, de veiligheidscontrole, het lange wachten en een paar uur in het vliegtuig zitten, maar dat is nou niet heel erg interessant. Wat de reis naar Samos wel heel erg bijzonder maakte, is de landing op de luchthaven ter plaatse. Ongeveer een kwartier voor de landing zagen we al een aantal mensen flink zenuwachtig worden. Wij dachten aan vliegangst, maar deze mensen hadden al eerder gevlogen op Samos en wisten dus al wat er zou komen. Recht voor de landingsbaan ligt namelijk een heel flinke heuvel, waar het vliegtuig omheen moet. Dit betekent een aantal heel scherpe bochten terwijl het vliegtuig in een soort van duikvlucht gaat, want vlak na de laatste bocht moet worden geland. Leuk voor degenen die in de Efteling altijd voor de achtbanen gaan, niet echt voor degenen die een voorkeur hebben voor de Droomvlucht en de Symbolica. Voor mezelf maakte het weinig uit, ik heb er weinig last van. Hoe dan ook, de piloot maakte er een prima voorstelling van en binnen no-time stonden we veilig aan de grond. Welkom in Griekenland!

Op de luchthaven snel even de huurauto opgehaald en we konden op pad. Bestemming voor vandaag was het dorp Votsalakia aan de zuidkust meer aan de westkant van het eiland. Votsalakia (officieel: Kampos Marathokampos) Door het ontbreken van grote, doorgaande wegen was het volgens de routeplanner nog een flinke tijd rijden (iets van anderhalf uur). Het was echter nog ochtend, dus absoluut geen haast. Al snel reden we de heuvels (of bergen?) van het eiland in. Vaak stoppen dus om even te genieten van het uitzicht over het eiland en de prachtig blauwe zee er omheen. Op de gekozen route zouden we ook nog langs een klooster komen. Ter plaatse was echter in eerste instantie alleen een kapelletje te zien langs de weg. Erg mooi, maar van een klooster leek toch echt geen sprake. Tot het moment dat -eenmaal rondlopend bij het kapelletje- een stuk heuvelafwaarts een erg mooi en best groot klooster te zien was. Maar goed dat we toch maar gestopt waren, anders hadden we het compleet gemist. Eenmaal beneden bleek het klooster ook te bezoeken. Let alleen wel op dat de openingstijden best beperkt zijn. Het Samostan Megala Penagia is het grootste klooster van Samos, gebouwd in de 16e eeuw in Byzantijnse stijl. Het staat bekend om zijn prachtige muurschilderingen en houten iconen. Het is erg mooi onderhouden en gezien de ligging redelijk hoog in de heuvels zijn er ook prachtige uitzichten. Absoluut een aanrader om te bezoeken.

Na een ruime stop was het weer tijd om verder door te rijden naar Votsalakia. Het bleef een route met veel slingerwegen door de heuvels, totdat ineens een stuk lager Votsalakia in beeld komt. Na een afdaling van nog eens vijf minuten werd het dorp bereikt. Leonas Votsalakia, de klein verzameling villa's waar wij zouden verblijven, ligt echter helemaal aan de andere kant van het dorp. Mooi om halverwege het dorp nog even een stop te maken voor wat boodschappen. Daarna door naar de andere kant van het dorp en vanaf daar nog een paar honderd meter heuvelop naar de eindbestemming. Het was ter plaatse nog even zoeken, maar uiteindelijk zat het reizen er voor vandaag op. De villa bleek prachtig. Alles mooi schoon en ruim, met als bonus het eigen zwembad en het uitzicht over het groene eiland en de blauwe zee. Tijd om in het zwembad te plonzen en even lekker te genieten van het zonnetje. In de avond lopend naar beneden, op zoek naar een restaurantje langs het water. Daar zijn er genoeg van, keuze te over. Ook de winkeltjes zijn in de avond nog open, fijn om ook dat te weten. Na een lekkere maaltijd was het tijd om weer richting de villa te gaan. Op tijd naar bed, het was een erg vermoeiend dag.