Oeganda dag 15: via de pygmeeën naar Kisoro

Wat kan het weer toch omslaan in slechts één nacht. Naar bed terwijl het hard regent en bij het opstaan een prachtige heldere hemel. Zo konden we alsnog even de prachtige tuin van de lodge gaan verkennen. Maar uiteraard niet voordat alle bagage weer was gepakt en we hadden ontbeten. Daarna nog even in het ochtendzonnetje een kop thee in de tuin en vervolgens nog met de fotocamera langs alle fleurige en kleurige bloemen. Ook wel weer eens lekker dat we niet bij (of zelfs ruim voor) zonsopgang moesten opstaan, maar dat we gewoon lekker de tijd hadden.

Uiteindelijk toch weer op pad, we gingen wat dieper het berggebied in. Eindbestemming van de dag was Kisoro, maar daarover later meer. Eerst gingen we namelijk nog een bezoek brengen aan een klein dorpje waar pygmeeën wonen. De naam pygmeeën is de benaming voor leden van de volken waarvan de volwassenen gemiddeld korter blijven dan 150-155 cm. Meer specifiek wordt het begrip gebruikt voor de jager-verzamelaars in het regenwoud van het Kongobekken in Centraal-Afrika. Het verhaal van de pygmeeën in Oeganda is wel sneu. Jarenlang leefden zij in de gebieden waar ook de berggorilla’s wonen. Overal verdwenen de gorilla’s vanwege het verlies aan bos ten behoeve van landbouw. Vanwege de extensieve levensstijl van de pygmeeën, in harmonie met de natuur, leefden de gorilla’s nog wel in die gebieden waar zij woonden. Toen de regering in de gaten kreeg dat de gorilla’s beschermd moesten worden, werd besloten dat uitgerekend de pygmeeën uit het leefgebied van de gorilla’s moesten verhuizen. Deze gebieden werden nationale parken. De pygmeeën kregen land toegewezen op de steile flanken van bergen, gebieden waar ze eigenlijk maar moeilijk kunnen overleven (bergen te steil en grond te schraal voor landbouw en geen bos om te kunnen jagen). En in dit gebied gingen we dus een pygmeeëngemeenschap bezoeken.

Uiteraard waren we benieuwd of de pygmeeën nu echt zo klein zijn. De eerste pygmee die we zagen was inderdaad erg klein, maar dat was alleen een jongetje van een jaar of zeven. Voor de rest waren de pygmeeën gemiddeld gezien nog best lang. Een Europeaan die daar leefde en werkte als leraar legde uit dat ook hier (uiteraard) ook menging had plaatsgevonden met andere volken, vandaar dat we ook nog een pygmee van zeker 1,90 meter lang tegenkwamen. De leraar legde de moeilijkheden van het pygmeeënvolk uit. Vanwege hun verplichte verhuizing wisten ze zich echt niet meer te redden. Door het gebrek aan onderwijs (tot op heden) was het gewoon moeilijk om iets nieuws op te bouwen. Geef ze geld en ze kopen geen gereedschap en zaad, maar ze kopen eten en werken gewoon niet totdat het geld op is. Onderwijs en begeleiding was dus heel belangrijk, zodat ze zich leren aanpassen aan de nieuwe omgeving (even los van de discussie waarom ze naar een nieuwe omgeving hadden moeten gaan).

De mensen in het dorp waren erg vriendelijk, we werden gastvrij ontvangen. Vol trots lieten ze hun huizen, school en dieren zien. Van alle kanten kwamen vooral kinderen kijken naar wie er te gast waren. Er werd gedanst en gezongen en we kregen inzicht in hoe in het schooltje les werd gegeven. Uiteraard hebben we een bijdrage voor het dorp gegeven, maar dan wel via de leraar die hiervoor materialen en zaden voor het dorp kon kopen. In een stadje hadden we basisbenodigdheden als zeep, schriften en pennen gekocht die we wel aan de mensen konden geven. Een vrouw op hoge leeftijd wilde ons wel haar huis laten zien. Gebouwd van lemen muren en een rieten dak, waar overigens de gaten in zaten. Bleek dat ze zelf het riet van het dak trok als ze een vuurtje wilde maken, niet in staat om verder dan een dag vooruit te kijken. De jongeren in het dorp hadden gelukkig wel in de gaten dat je wat verder vooruit moest kijken, maar konden dat deze vrouw niet aan het verstand brengen. Na het bezoek gingen we met een dubbel gevoel weer weg: blij met het vriendelijke ontvangst, maar verdrietig om de nare omstandigheden waarin deze mensen leven.

Vanaf het dorpje reden we door naar Kisoro, een stad vlak bij het drielandenpunt van Congo, Rwanda en Oeganda. Van hieruit worden veel gorillatreks georganiseerd, dat was ook onze voornaamste reden om naar deze omgeving te komen. Aan de rand van Kisoro reden we langs een groot veld waar allemaal tenten stonden van hulporganisaties als Amnesty International, het Rode Kruis, enzovoorts. Hier werd hulp gegeven aan allerlei vluchtelingen uit Congo. Opvallend: in de stad Kisoro zelf merkte je hier totaal niets meer van, geen vluchteling te vinden. Middenin de stad stopten we voor een lunch in een wel heel beroemd hotel: Travellers Rest. Een beetje vergane glorie inmiddels, maar wel de plek waar Dian Fossey zo ongeveer haar tweede thuis had. Dian Fossey was een Amerikaanse etholoog en mammaloog die jarenlang gorillagroepen observeerde in de bergwouden van Rwanda. Haar werk is te vergelijken met dat van Jane Goodall met chimpansees. Bij het grote publiek werd Fossey bekend door de postume verfilming van haar boek Gorillas in the Mist. Leuk om op deze beroemde plek te zijn geweest.

We verbleven de komende dagen niet in Kosoro zelf, maar in een lodge aan Lake Mutanda, iets ten noorden van de stad. Na de lunch dus nog een laatste ritje naar de lodge. De laatste paar honderd meter naar de lodge viel op dat heel veel jonge mannen op de fiets sprongen en als een gek achter ons aan fietsten. De chauffeur legde uit dat ze dat deden omdat ze dan de mogelijkheid kregen om in ruil voor een fooi (vastgesteld bedrag van ongeveer 1 euro) onze koffers naar de kamer te brengen. Dit was ook een afgesproken werkwijze van de lodge, bedacht om ook de mensen in de omgeving te laten profiteren van de lodge. Nagenoeg al het personeel kwam ook uit de directe omgeving, om ook op die manier de gemeenschap te helpen. In ieder geval lieten we met alle plezier onze tassen en koffers dragen, ondanks dat we dat zonder problemen ook zelf hadden gekund. De lodge was helemaal prima, zowel het restaurant als alle hutten hadden een prachtig uitzicht over het meer en zelfs vulkanen in Rwanda. Een prima uitvalsbasis voor het gorilla-avontuur dat voor ons lag.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.